ZAANSTAD – Bureau & Van de Laar is kritisch over de wijze waarop gemeenteraad, college van B&W en de ambtelijke organisatie hun rol vervullen, vooral in het samenspel met elkaar. ‘It takes three to tango’ is de veelzeggende titel van het rapport. De gemeenteraad gaf in december 2021 opdracht tot het onderzoek naar het functioneren van raad, college en ambtelijke apparaat.

Volgens de onderzoekers is het debat in de raad te zeer verruwd. De raad functioneert bovendien te versplinterd. De raad krijgt een veeg uit de pan als de onderzoekers constateren dat hij meer gericht is op het verschil, dan op het gezamenlijk belang van de stad en zijn inwoners. B&W is koerst onvoldoende stevig en ook geen sterke ‘buffer’ tussen raad en ambtelijke organisatie. Er is ook kritiek op het ambtelijke apparaat. Weliswaar is de organisatie een ontwikkeltraject gestart, maar als het gaat om het ‘naar buiten treden en het intern meer gezamenlijk oppakken van maatschappelijke vraagstukken’, moet de ambtelijke organisatie een ‘been bijtrekken’. Dat dit niet helemaal te wijten valt aan de organisatie komt volgens de onderzoekers door het tekort aan medewerkers, gelet op de omvang en opgaven van de stad.

‘Groeipijnen wegnemen om groeikansen te verzilveren’

Stan van de Laar (projectleider): “Zaanstad heeft volop kansen tot economische ontwikkeling. De unieke ligging van de gemeente in het overgangsgebied tussen Amsterdam en het Noord-Hollandse achterland, in het hart van de Metropoolregio Amsterdam, maakt dat de stad kan groeien tot 180.000 tot 200.000 inwoners in 2040. Het benutten van deze kansen voor inwoners en ondernemers stelt hoge eisen aan de samenwerking en prestaties op het stadhuis. ” Het is overigens niet zo dat alles misgaat in het stadhuis. “Maar de opgaven zijn fors en de ambities hoog. Dat vraagt om een collectief besef van de noodzaak tot versterking van het samenspel en het aanpakken van knelpunten in de organisatie. De kansen voor de stad zijn te mooi om daarin niet te investeren. Zaanstad moet groeipijnen wegnemen om groeikansen te verzilveren,” aldus Van de Laar.

‘It takes three to tango’

Volgens het onderzoeksbureau & Van de Laar biedt de nieuwe bestuursperiode een kans om gestructureerder te werken aan de rolneming van raad, college en ambtelijke organisatie en het samenspel tussen deze drie. Van de Laar:  “Alle drie de partijen hebben hun verantwoordelijkheid te nemen om de kansen voor de stad te benutten. ‘It takes three to tango’, in dit geval.”

Burgemeester Jan Hamming laat weten blij te zijn met het confronterend rapport. “De stuurgroep (waarvan hij lid was) is blij met de reflecties en ziet voor zichzelf een rol om aan de slag te gaan met de geboden handreikingen. Dat verdienen onze inwoners en ondernemers. Het is mijn wens om met het nieuwe college, samen met de raad en de organisatie, in verbinding met de partners in de stad onze ambities te realiseren.”

Behandeling in gemeenteraad

Bureau & Van de Laar presenteert op 2 juni in Zaanstad Beraad haar bevindingen. De gemeenteraad behandelt het rapport een week later in Zaanstad Beraad.

Het hele rapport lees je hier: https://zaanstad.bestuurlijkeinformatie.nl/Reports/Item/8cd5206f-fb9f-4245-be44-69cca723c972