ZAANSTAD – Bij de Anton de Kombrug wordt als alles goed gaat nog deze maand een vrijheidsmonument geplaatst. Het monumentje is een beeld dat is ontworpen door Sokari Douglas Camp uit Nigeria. Voor de herdenking van Keti Koti op 30 juni moet de plaatsing gereed zijn.

In een raadsbrief schetst wethouder Wessel Breunesse de procedure tot nu toe. Op 2 juli 2020 nam de gemeenteraad een motie aan om naast de Anton de Kombrug aan de zijde van de Koningsgeelstraat de gelegenheid te bieden om een geschikte gedenkplaats in te richten. Sindsdien is er met de achterban en verschillende kunstenaars overlegd hoe de gedenkplaats het best gerealiseerd kon worden. Toen ging de gemeenteraad er nog vanuit dat het binnen een jaar tot stand moest komen. Dat duurde even wat langer geduurd.

De gemeente heeft intensief samengewerkt met de Afrikaanse Diaspora Vereniging Nederland, het comité 30 juni/1juli en de klankbordgroep Zaanstedelingen van Surinaamse afkomst. De afgelopen jaren heeft een werkgroep Vrijheidsmonument zich over opzet en uitvoering gebogen. Aanvankelijk was er een lange lijst van kunstenaars die het monument zouden kunnen ontwerpen. Uiteindelijk is er een keuze gemaakt uit vier kunstenaars (een trok zich terug) die een schetsontwerp moesten maken. Vervolgens is bezoekers van het Stadhuis gevraagd tijdens een expositie te stemmen voor één van de ontwerpen. Het schetsontwerp van Sokari Douglas Camp kreeg de meeste stemmen.

Bij de keuze van kunstenaars is door de werkgroep naar affiniteit en verbinding met het onderwerp, leidend tot een keuze uit kunstenaars met een Surinaamse, Caraïbische of Afrikaanse achtergrond. Uitgangspunt daarbij was dat de kunstenaars ‘in staat zijn om een eigentijdse, unieke beeldende kunsttoepassing met allure ter herinnering aan de vrijheidsstrijd van tot slaafgemaakten in de Nederlandse geschiedenis te ontwerpen.’

Three Graces

Sokari Douglas Camp maakte een ontwerp voor een kunstwerk met de titel ‘Three Graces – the dialogue’. Het is een beeld van drie vrouwelijke figuren die op een bank zitten, diepe gedachten uitwisselend. De figuren dragen kleurrijke authentieke gewaden, waarmee de trots van de cultuur wordt uitgedrukt. Iets dat tijdens de slavernij werd onderdrukt. Bezoekers hebben de mogelijkheid om bij het monument plaats te nemen.

Sokari Douglas Camp

Sokari Douglas Camp is Nigeriaanse van geboorte Ze heeft in Londen aan verschillende instituten beeldende kunst gestudeerd. Dat het een toonaangevende kunstenares is blijkt ook uit de eretitel die ze in het Verenigd Koninkrijk kreeg: Commandeur in de Orde van het Britse Rijk.

Haar beelden zijn monumentaal en kleurrijk. Ze liet zich inspireren door de Nigeriaans-Afrikaanse cultuur en tradities, denk bijvoorbeeld aan de Kalabari-cultuur (houtsnijwerk, textielbewerking, aardewerk, enz.). Daarnaast vonden politieke en sociale misstanden en de Afrikaanse diaspora hun weg in haar kunstzinnige uitingen. Haar werk is in tal van musea over de hele wereld te zien.

Financiering

Omdat de fondswerving niet succesvol verliep (er zijn acht landelijke en lokale fondsen benaderd) hebben de initiatiefnemers de gemeente verzocht om financiële ondersteuning. Zaanstad heeft daar positief op gereageerd. Onderzocht wordt nog of de programma’s Kunst en Cultuur en Diversiteit en Inclusie de kosten gezamenlijk kunnen dragen. Er loopt nog een onderzoek naar het Slavernijverleden. Pas als dat afgerond is kan beoordeeld worden of de mogelijkheden het beeld te financieren bestaat. Uit de raadsbrief blijkt echter dat er geen belemmering is voor de realisatie nu, omdat er voldoende budget beschikbaar is op de programmabegroting Kunst en Cultuur. De totale kosten bedragen € 89.200.

Meer over de kunstenares

Wil je meer weten over Sokari Douglas Camp. De volgende links geven alle mogelijke informatie:

Bronnen: Raadsinformatiebrief Vrijheidsmonument Slavernijverleden 8581775