ZAANSTAD – De gemeente Zaanstad komt de komende tijd in zwaar financieel weer terecht. Dat blijkt uit de voorjaarsnota 2023-2027. Oorzaken zijn de lagere inkomsten van het Rijk, hogere rentelasten en inflatie. Hierdoor ontstaat in 2027 een structureel begrotingstekort van twintig tot vijfentwintig miljoen euro. Wethouder Stephanie Onclin sluit niet uit dat drastische maatregelen getroffen moeten worden om de begroting sluitend te krijgen.

“We hebben de laatste jaren veel kunnen opvangen met tijdelijke gelden, maar in 2027 komt daaraan een eind”, zegt wethouder Onclin. “De focus van het college blijft dat we de lasten voor de inwoners zo min mogelijk laten stijgen. En dat we het huidige beleid blijven uitvoeren zodat Zaanstad een fijne plek is voor inwoners, ondernemers en bezoekers”, aldus Onclin.

Begrotingstekort kan leiden tot drastische maatregelen

De gemeente presenteert elk jaar een voorjaarsnota. In de nota vind je een voortgangsrapportage op het lopend jaar (2023). Verder worden de kaders aangegeven voor het opstellen van de begroting voor de volgende jaren (2024 – 2027). Door de financiële onzekerheid en de meerjarige tekorten presenteert het college nu nog geen sluitend meerjarenbeeld. “Als er geen extra inkomsten vanuit het Rijk komen, moeten we drastische maatregelen nemen om een sluitende begroting op te stellen”, zegt Onclin.

Denklijnen

Het college heeft een aantal uitgangspunten opgesteld, denklijnen genoemd, die een gezonde financiële meerjarenbegroting 2024 – 2027 moet opleveren. Onclin: “Deze denklijnen bespreken we met de gemeenteraad. Ze gaan over realistische opgaven (inhoud), een duurzaam gezonde begroting (financiën) en een slimmere organisatie en meer in bondgenootschap met de gemeente (organisatie).” Waar het dan specifiek over kan gaan is nogal cryptisch: “Voorbeelden zijn meer werken vanuit vertrouwen door het invoeren van ruimte scheppende regels zodat er minder capaciteit nodig is voor controles en handhaving; Stoppen met alles wat niet bijdraagt aan de zes opgaven van het coalitieakkoord en waarvoor geen opdracht is gegeven; Werken met sluitende business cases waarbij de kosten en opbrengsten met elkaar in evenwicht zijn. En koppelkansen van verschillende beleidsterreinen benutten.”

Onzekerheid onder gemeenten neemt toe

De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft berekend dat gemeenten in 2026 maar liefst € 3 miljard te kort komen. Of er compensatie komt voor de hogere prijs- en loonstijgingen is onduidelijk. De overheveling van taken vanuit het Rijk naar de gemeenten gaat gewoon door, zonder dat het Rijk zorgt voor voldoende financiële middelen. Daardoor neemt de onzekerheid bij gemeenten toe.