ZAANSTAD – Zwerfafval is een grote ergernis. We zien hoe parken verloederen omdat bezoekers hun rotzooi achterlaten. Plastic en blik of plekken waar je het niet wil hebben. De laatste ergerlijke rage is dat afvalbakken helemaal worden leeggehaald om plastic flesjes en blikjes waar statiegeld op zit eruit te halen, meestal door mensen die op straat leven en geen cent te makken hebben. Dat dit gebeurt is begrijpelijk. Tot voor kort was er nauwelijks een oplossing voor, totdat Art For Impact (AFI) op het lumineuze idee kwam een statiegeldbak te ontwerpen. In Rotterdam, Amsterdam, Haarlem worden ze geplaatst. En uit persinformatie van de gemeente Zaanstad blijkt dat in onze stad er maar liefst 20 op cruciale plekken worden geplaatst. Een van de oplossingen voor een milieuprobleem.

Eigenlijk is het pure gemakzucht dat veel statiegeld in afvalbakken terecht komt in plaats dat het wordt ingeleverd in bijvoorbeeld een supermarkt. Mensen die dat niet doen zien het probleem niet. Maar uit berekeningen blijkt dat bijna 600 miljoen flesjes en blikjes verloren gaan. Dat is bijna een derde van het statiegeld, of in harde euro’s 87 miljoen (cijfers uit 2022).

Mes snijdt aan meerdere kanten

Zo kwam Art For Impact op het idee om een statiegeldbak te ontwikkelen. Het mes snijdt aan meerdere kanten. Er worden meer blikjes en plastic flesjes gescheiden van het overige in de openbare ruimte aangeboden afval. Afvalbakken worden niet meer overhoop gehaald om de blikjes en flesjes er uit te halen. Het aanbod aan zwerfafval vermindert. We dienen een maatschappelijk doel, door mensen die door omstandigheden op straat leven de gelegenheid te geven op een schone manier blikjes en plastic flesjes te verzamelen.

Art For Impact schrijft op haar website dat een van de doelen om deze gebruiksvriendelijke innovatie te ontwikkelen was het leveren van een bijdrage aan een circulaire wereld, ofwel de realisatie van een wereld waar afval als grondstof gebruikt wordt. Daarvoor is een mentaliteitsverandering nodig. Het mooie in het statiegeldbak-idee is dat die bak mensen in staat stelt om statiegeld als het ware te doneren aan iemand in de omgeving. Of in termen van AFI: ‘kwetsbare mensen in onze samenleving een waardige manier bieden om extra inkomen bij elkaar te krijgen’.

Zaanstad had amper het persbericht gepubliceerd op Facebook, of de reacties bestond uit een baggerlading Zaans chagrijn. Hoe de gemeente het in zijn hoofd haalt om geld hieraan te besteden. Dat was wel een mooie, want de bakken en de plaatsing ervan kost de gemeente geen rooie, of blauwe cent. Statiegeld Nederland draait voor de kosten op.

Mooi ontwerp

De kunstenaars achter Art For Impact, Pablo Cantatore en Antonius Janssen, ontwikkelden het concept van de statiegeldbak. Dat leverde een fraai ontwerp op voor de bak.

De Statiegeldbakken worden in soorten en maten aangeboden. In Zaanstad worden de hufterproof classicbakken geplaatst (zie filmpje). Ze worden bij bestaande afvalbakken geplaatst. Je zult ze zien verschijnen in Zaandam centrum, langs de route vanaf Zaandijk naar de Zaanse Schans, op alle NS-stations.

Video

Bronnen artikel: Persinformatie gemeente Zaanstad, website Statiegeldbak.nl