Deze week zijn er allerlei activiteiten in het kader van de ZaanPride. Een mooi moment voor RadioTV Zaanstreek om een nieuwe rubriek te lanceren ZaanOoit. Daarin brengen we oud nieuws. Nieuws dat jaren geleden de kolommen, video en audio vulde van diverse online en regionale media. Wij putten bijvoorbeeld uit de nog beschikbare nieuwsarchieven van Zaanstreek Actueel, Beeld van een Dorp, RegioNet Televisie Noord-Holland en RegioTV NoordWest, SOZ-radio, Radio9Oostzaan, Beeldarchief Noord-Holland, Audio Archief Zaanstreek en nog enkele andere media. Vandaag aandacht voor een motie van de PvdA Oostzaan uit 2007.
–/–
(3 Juni 2007) Oostzaan – Een ambtenaar van de burgerlijke stand in de gemeente Oostzaan mag voorlopig nog weigeren een homostel in de echt te verbinden. Een motie van de PvdA die dit wilde verbieden werd door de gemeenteraad met zeer ruime meerderheid getorpedeerd. Alleen de PvdA (met uitzondering van Pim Beudeker) en Marja van der Pol-Gase van GroenLinks stemde voor de motie. Aanleiding voor de motie was het regeerakkoord.
Burgemeester Möhlmann, portefeuillehouder, vertelde de raadsleden dat er één ambtenaar van de burgerlijke stand is in het dorp die homo’s weigert te huwen. De andere ambtenaren hebben er helemaal géén moeite mee.
Gewetensbezwaren
Möhlmann vond het een lastige zaak. “Een ambtenaar mag iets weigeren. Hij mag een beroep doen op de Wet Gewetensbezwaren. De premier heeft gezegd dat hij het aan de gemeenten wil overlaten en hoe hiermee wordt omgegaan. Dat past in de visie van de VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten, red.) die zegt dat je in praktische zin om moet gaan met mensen die gewetensbezwaren hebben en probeer daar dan een oplossing voor te vinden.”
Tine Schaafsma (fractievoorzitter van de VVD) maakte ook een punt van de gewetensbezwaarde ambtenaar. Gré Boom, indiener van de motie, begreep daar helemaal niets van: “De VVD heeft in tal van gemeenten juist het initiatief genomen om te voorkomen dat een ambtenaar het afsluiten van een homohuwelijk weigert”. Schaafsma: “Géén misverstand, de VVD is er absoluut voorstander van dat een dergelijk huwelijk gesloten kan worden. Het grondrecht van een homostel botst hier met het grondrecht om gewetensbezwaren te hebben. Bovendien is de gemeente verplicht om ten minste twee ambtenaren van de burgerlijke stand voor de uitoefening van de taken ter beschikking te hebben. In het regeerakkoord staat verder dat in geval van gewetensbezwaren in onderling overleg een andere ambtenaar het huwelijk kan voltrekken. Dat betekent dus zoeken naar een praktische oplossing.” Schaafsma wees er verder nog op dat de rechter eerder heeft geoordeeld dat een gewetensbezwaarde ambtenaar het sluiten van een homohuwelijk mag weigeren. Volgens haar wordt in de voorgesprekken tussen een homostel en de ambtenaar die het huwelijk moet voltrekken al direct duidelijk of de ambtenaar dat wil of niet. Het ligt niet voor de hand dat hij het toch doet als hij niet wil. De fractievoorzitter van de VVD denkt dat een toekomstig echtpaar een huwelijksvoltrekking door een dergelijke ambtenaar ook niet zou willen. De motie heeft volgens de VVD op dit moment weinig zin, omdat pas na 2010 nieuwe ambtenaren kunnen worden aangetrokken.
“De Wet op het Homohuwelijk is er en wordt helemaal niet teruggedraaid,” zegt Teun Flens van het CDA. “In 2001 heeft de toenmalige staatssecretaris Job Cohen bezworen dat er absoluut bescherming moest zijn voor ambtenaren met gewetensbezwaren. Ik zal nog een figuur noemen, Paul de Leeuw, die vindt het de hoogst mogelijke onzin om dit soort moties te steunen. De motie van de PvdA straalt gevoelloosheid uit in de richting van een ambtenaar van de burgerlijke stand die dat al jaren met plezier doet.” Flens doelt op de enige weigeraar.
Arjan Ronner (GroenLinks) vindt dat principes niet op de spits gedreven moeten worden. “Tref je als gemeente een voorziening dat een homohuwelijk mogelijk is, of ga je ambtenaren daar individueel op afrekenen? Het is voldoende als een gemeentelijke voorziening op Oostzaans niveau geborgd is”, vindt Ronner.
Nieuwe ambtenaren
Van nieuwe ambtenaren mag je verlangen dat ze een homohuwelijk niet weigeren vindt burgemeester Möhlmann. Bij hun aanstelling moet dat meteen duidelijk worden. “Het wordt alleen een beetje lastig om het nu te doen bij mensen die al langer ambtenaar zijn van de burgerlijke stand.” Moet een weigerachtige ambtenaar bijvoorbeeld van zijn taak ontheven worden? Dat is duidelijk niet de oplossing die hij voorstaat, maar de PvdA-fractie vraagt dat ook niet. Gré Boom: “We willen dat het college creatief omgaat met eventuele problemen.” “Daartoe zijn we uiteraard bereid”, zegt Möhlmann.
Signaal
Gré Boom ging echter niet in op het verzoek van Möhlmann om de motie zo aan te passen dat huidige ambtenaren de ruimte behouden om een beroep te doen op de Wet Gewetensbezwaren. “Voor je het weet gaan ambtenaren weigeren om moslims of mensen met een andere kleur te huwen”, zegt Boom. “Wij vinden dat dit niet kan. Het is de wet en wij willen dat ambtenaren die respecteren. Wij willen een signaal afgeven omdat we bang zijn dat de klok wordt teruggezet.”
Verworpen
De motie van de PvdA werd verworpen. Gemeentebelangen, VVD, CDA en de raadsleden Arjan Ronner (GroenLinks) en Pim Beudeker (PvdA) stemden tegen.
Reageer