Deze week werd bekend dat onverwacht percussionist Bart Fermie is overleden. Bart was een van de grote percussionisten van ons land. Dré Prijs schreef op facebook een in memoriam.

RIP Bart Fermie: Hij verklankte wat in de lucht hing

Lamgeslagen door het onverwachte bericht dat percussionist Bart Fermie is overleden. Bart hoorde bij de grootste percussionisten in ons land. Hij speelde o.a. bij de Nederlandse formatie Batida dat furore maakte in de jaren 90. Hij componeerde zelf muziek en zo had ik de gelegenheid om – dankzij Dim van Gerven – Bart uit te nodigen om over een gloednieuwe CD te komen vertellen in het radioprogramma Breuklijn. We schrijven bijna 30 jaar geleden. Het ging om de CD ‘Beyond Words and Dreams’, die werd gereleased in 1994.

In de radiouitzending interviewden ik hem samen met mijn toenmalige compagnon Debbie Deijkers. Een kostelijk gesprek waarin Bart onder meer uitlegde wat hij bedoelt als hij zegt dat hij ‘verklankt wat in de lucht hangt’. Hij was 24 jaar oud toen hij verslingerd raakte aan de conga. Zijn handen sloeg hij er stuk op. Het was vooral nog een onderzoekstocht die hij doormaakte, ook omdat er nog helemaal geen lessen in percussie bestonden. In heel het land waren er maar misschien twee echte leraren. Hij ging naar ze toe om de kneepjes van het vak te leren. Daaruit ontstond een ware zoektocht naar (percussie)geluiden. Als hij in het buitenland was bezocht hij altijd wel een winkeltje om te kijken of er percussie instrumenten bestonden die een aanvulling opleverde aan zijn klankbibliotheek. Een universele zoektocht naar klanken, die hem over de hele wereld bracht en die hem toepassingsmogelijkheden opleverden in zijn muziek, of voor de muziekgezelschappen waar hij mee samenspeelde.

Hij ontwikkelde zelf ook muziekinstrumenten. Bijvoorbeeld de Tang Tang, of zijn cajunbrush. Bij zijn zoektocht naar klanken kwam hij in Afrika bij de Pygmeeën een instrument tegen dat hij ook in onze uitzending op een heel simpele wijze demonstreerde. Een flesje Sourcy werd open gemaakt en hij blies het aan. Nadat er wat water uit gehaald was werd het nog eens herhaald, maar nu met een soort van zangstem. Een muziekstijl die hij verwerkte in de CD die we bespraken.

Na afloop van de uitzending zou Bart jammen met Frank van Pardo (helaas niet meer onder ons), Michiel Wierink en een nog pas 18-jarige Ruben Hoeke. Hij was er niet op voorbereid, want hij had geen percussie instrument meegenomen. Dat dit geen enkel probleem was bleek binnen enkele minuten toen een houten barkruk in Eetcafé De Gouw werd ingezet als instrument, met een zangmicrofoon er onder en wat galm.

De laatste keer dat ik Bart meemaakte als muzikant was in De Pletterij te Haarlem – enkele maanden geleden – waar hij samenspeelde met Josee Koning.

Het overlijden van Bart Fermie slaat een flinke bres in de percussie wereld. Ik wens hem een goeie reis door het universum en denk zo maar dat hij al weer druk aan het zoeken is naar nieuwe klanken in het voor ons onmetelijke eindige.